8D02304 Әдебиеттану в Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті

Пәннің мақсаты: автор тұлғасы психологиясының призмасы арқылы әдеби шығармаларды зерттеу ерекшелігін түсіну қабілетін қалыптастыру. Курсты оқу барысында докторант төмендегідей білімдерді меңгереді: - психологиялық әдебиеттанудың негізгі ұғымдары мен принциптерін жүйелі түсінуді көрсету; - көркем шығармашылықты, жазушының тұлғасын зерттеуде психологиялық әдебиеттанудың әдістері мен тәсілдерін қолдану; - мәтіннің әртүрлі типтерінде олардың психологиялық мазмұны мен оқырманның сана-сезімі, ішкі әлеміне әсер ету призмасы арқылы дербес ғылыми зерттеулерді жүзеге асыру; - жазушының көркем шығармашылығын, психологиясын, жазушы мен оқырманның өзара іс-қимыл ерекшеліктерін, әдеби мәтіндердің эмоционалдық-мағыналық доминанттарын зерделеудің өзіндік стратегиясын жасау; - мәтіндердің типологиясына, психологиялық әдебиеттануды зерттеу әдістемесіне қатысты жаңа идеяларды сыни талдау, бағалау және синтездеу. Пәнді оқу нәтижесінде докторанттар төмендегі мәселелерді қарастырады: Көркем шығармашылықтың табиғаты. Жазушы мен оқырман психологиясы. Ғылыми-техникалық прогрестің, қоғамның жаһандануы мен ықпалдасуының жазушы психологиясына және оның шығармашылығына әсері. Мәтіндердің типологиясы. Әдеби мәтіндердің эмоционалдық-мағыналық доминанттары және оларды оқыту ерекшеліктері. Көркем шығармаларға психо-лингвистикалық сараптама жүргізу принциптері.

Пәннің мақсаты: докторанттардың пәнаралық зерттеулер аясында көркем шығармашылықты зерттеу қабілетін қалыптастыру. Курсты оқу барысында докторант төмендегідей білімдерді меңгереді: - қазіргі әдебиеттанудың негізгі теориялары мен тұжырымдамаларын, әдіснамалық аппаратын, оның іргелі және қолданбалы мәселелерін жүйелі түрде түсінуін көрсету; - мәдениет және әдебиет құбылыстарын зерттеудегі әлеуметтік-гуманитарлық ғылымдаодың негізгі принциптері мен тәсілдерін түсіндіру; - қазіргі әлеуметтік-гуманитарлық және жаратылыстану ғылымдарының жетістіктерін ескере отырып, көркем шығармашылықты зерделеудің пәнаралық тәсілін қолдану; - ғылыми-техникалық прогрестің әдебиет шығармаларын талдау техникасына әсерін, жазушылардың шығармашылығын зерттеу әдістемесіне қатысты жаңа идеяларды сыни талдау, бағалау және синтездеу,; - ғылым интеграциясы, жаһандану жағдайында филологияның дамуы, ғылыми пікірталастарда, конференцияларда сандық технологияларды енгізу туралы өз көзқарастарын дәлелді және дәйекті түрде гипотезалар ұсыну. Пәнді оқу нәтижесінде докторанттар төмендегі мәселелерді қарастырады: Қазіргі әдебиеттанудың даму тенденциялары. Әдебиеттанудың басқа ғылымдармен интеграциясы мәселесі. Көркем шығармашылықты зерттеуге жаратылыстану және әлеуметтік-гуманитарлық ғылымдар тәсілдерін қолдану принциптері мен ерекшеліктері. Кешенді және пәнаралық тәсілдер.

Пәннің мақсаты: әдебиет пен фольклордың онтологиялық өзара қарым-қатынас заңдылықтарын, қазіргі кезеңдегі әдебиет пен фольклордың даму тенденцияларын сипаттау қабілетін қалыптастыру. Курсты оқу барысында докторант төмендегідей білімдерді меңгереді: - көркем дәстүрлердің сабақтастығы, фольклор мен әдебиеттің бірлігі мәселелерін жүйелі түсінуді көрсету; - әдебиет және фольклор шығармаларының сабақтастық мәселелерін зерттеуге өз көзқарасын қалыптастыру; - әдебиет және фольклор шығармаларының ұлттық ерекшелігін, жазушылардың стилін, әдісінің ерекшеліктерін талдау; -фольклорлық-әдеби өзара байланысты, мифологиялық және поэтикалық ойлау ерекшелігін зерттеуге кешенді тәсіл қолдану; - әдебиет пен фольклордың даму заңдылықтары мен перспективаларына, халық ауыз әдебиеті шығармаларының көркемдік әлемге әсер етуіне, жазушылардың ойлау ерекшеліктеріне қатысты жаңа идеяларды сыни талдау, бағалау және синтездеу. Пәнді оқу нәтижесінде докторанттар төмендегі мәселелерді қарастырады: Фольклор мен әдебиеттің конвергенциясы процестерін түсінудің теориялық-әдіснамалық негізі. Фольклорлық-әдеби өзара байланыс мәселелері. Әдеби құбылыстардың тарихи-функционалдық және салыстырмалы-тарихи талдауы және әдебиет пен фольклордың контактты-типологиялық қатынастары. Әдеби шығармалардың фольклоризм мәселесі. Әдеби поэтиканың халық ауыз әдебиеті шығармаларына әсері.

Пәннің мақсаты: бұқаралық және интернеттік әдебиет шығармаларының жанрлық-стилистикалық және көркемдік ерекшелігін сипаттау қабілетін қалыптастыру. Курсты оқу барысында докторант төмендегідей білімдерді меңгереді: - қоғамның тарихи-мәдени дамуы контекстінде көркем әдебиеттің үрдістері мен заңдылықтарын жүйелі түсінуді көрсету; - көркем шығармашылық табиғатын ұғыну мақсатында әдебиеттанудың жаңа теориялары мен тұжырымдамаларын жүйелеу және түсіндіру; - көркем шығармашылықты зерттеуге пәнаралық және кешенді көзқарасты қолдану; әдебиет құбылыстарын, жазушылардың шеберлігі мен жаңашылдығын зерттеу стратегиясын әзірлеу; - көркем әдебиет шығармалары, оның дамуына жаһандану процестерінің әсері туралы инновациялық технологиялар арқылы өзіндік ғылыми зерттеулерді жүзеге асыру,; - көркем шығармашылықтың қазіргі жағдайын, оның мәдениет жүйесіндегі орны мен маңыздылығын сыни талдау, бағалау; әдебиеттің даму заңдылықтары мен басымдықтарына қатысты жаңа идеяларды синтездеу. Пәнді оқу нәтижесінде докторанттар төмендегі мәселелерді қарастырады: Қазіргі тарихи-мәдени және әдеби үдерістердің даму тенденциялары. Бұқаралық және кибер әдебиетті дамытудың алғышарттары. Бұқаралық және кибер әдебиетті зерттеу принциптері, олардың қазіргі оқырманның санасына әсері. Бұқаралық және кибер әдебиеттің жанрлық құрамы. Бұқаралық және Интернеттік әдебиеттің құрылымдық ұйымдастырылуы мен мазмұнының ерекшеліктері. Интернеттік әдебиеттің даму болашағы.

Пәннің мақсаты: модернизм және постмодернизм әдебиеттерінің типологиялық ерекшеліктерін анықтау және сипаттау қабілетін қалыптастыру. Курсты оқу барысында докторант төмендегідей білімдерді меңгереді: - көркем мәтіннің поэтикасын зерттеу принциптерін жүйелі түсінуді көрсету; - әдеби фактілер мен құбылыстарды, мәдениет пен әдебиет бағыттары мен ағымдарын зерттеудің жаңа теорияларын жүйелеу және түсіндіру; - көркем шығармашылықты зерттеудің жаңа технологияларын қолдану; әдебиет шығармаларының құрылымдық, жанрлық, стилистикалық және тілдік ерекшеліктерін зерттеу әдістемесі мен түсінігін қалыптастыру.; -пәнаралық, кешенді, салыстырмалы-типологиялық көзқарастар тұрғысынан жазушылардың шығармашылығын дербес ғылыми зерттеулерді жүзеге асыру; - қазақ жазушыларының шығармашылығындағы модернистік және постмодернистік үрдістерге қатысты жаңа идеяларды, қазақ әдебиетінің даму перспективаларын синтездеу. Пәнді оқу нәтижесінде докторанттар төмендегі мәселелерді қарастырады: Модернизм және постмодернизм әдеби бағыттар ретінде, олардың ерекшеліктері мен айырмашылықтары. Модернизм мен постмодернизмнің негізгі шығармашылық концепциялары мен эстетикасы. Модернистер мен постмодернистер шығармаларының жанрлық-стильдік, сюжеттік-композициялық және тілдік ерекшеліктері. Қазақ жазушыларының шығармашылығында модернистік және постмодернистік үрдістердің көріну ерекшеліктері.

Пәннің мақсаты: эпикалық шығармаларды тексьологиялық зерттеудің отандық және әлемдік тәжірибесін талдау қабілетін қалыптастыру. Курсты оқу барысында докторант төмендегідей білімдерді меңгереді: - текстологиялық талдаудың негізгі принциптерін, қазақ фольклоры эпикалық шығармаларының ерекшеліктерін жүйелі түсінуді көрсету; - халық ауыз әдебиеті шығармаларын текстологиялық зерттеудің негізгі принциптері мен тәсілдерін түсіндіру; - қазақ эпосының табиғатын есепке ала отырып, көркем шығармашылықты зерделеуге текстологиялық көзқарасты қолдану; - фольклористиканың әдіснамалық проблемаларына, фольклордың эпикалық шығармаларына өзіндік ғылыми зерттеулерді жүзеге асыру; - фольклор шығармаларын зерттеу әдістемесіне қатысты жаңа идеяларды сыни талдау, бағалау және синтездеу. Пәнді оқу нәтижесінде докторанттар төмендегі мәселелерді қарастырады: Текстологиялық талдау принциптері. Қазақ эпосының табиғаты. Эпикалық шығармалардың ұлттық ерекшелігі және поэтикасы. Қазақ эпикалық мәтіндерінің түрлері мен нұсқаларын текстологиялық талдау мен сараптаудың инновациялық технологиялары.

Пәннің мақсаты: жоғары оқу орындарында әдебиет пен әдебиеттану пәндерін оқытудың дәстүрлі және инновациялық әдістері мен тәсілдерін қолдану қабілетін қалыптастыру. Курсты оқу барысында докторант төмендегідей білімдерді меңгереді: - жоғары оқу орындарында әдебиеттану пәндерін оқытудың негізгі қағидалары, тәсілдері мен технологиялары; әдебиетті оқытудың тарихы, теориясы мен практикасы туралы жүйелі түсінігін көрсете алу; - әдебиет бойынша әр түрлі сабақ түрлерін әзірлеу және жүргізу барысында түрлі әдістер мен тәсілдерді, соның ішінде компьютерлік технологияларды қолдану; - әдебиет бойынша дәрістік және практикалық сабақтарды әзірлеу, дәрістердің негізгі мазмұнын презентация түрінде ұсыну; - қазіргі білім беру үрдісінде қолданылатын әдебиетті оқыту әдістемесін мәртебесі бойынша тең мамандармен, кең ғылыми қоғамдастықпен және жалпы қоғаммен талқылау және бағалау; жоғары білім беру жүйесінде қолданылатын теориялар мен тұжырымдамаларға қатысты өз көзқарасын қалыптастыру және негіздеу; - аудиторияның кәсіби бағыты мен мүдделерін ескере отырып әдебиетті және әдебиеттанулық пәндерді оқыту әдістемесіне қатысты жаңа идеяларды сыни талдау, бағалау және синтездеу. Пәнді оқу нәтижесінде докторанттар төмендегі мәселелерді қарастырады: ЖОО-дағы білім беру үрдісінің ерекшеліктері. Жоғары оқу орындарында оқытудың негізгі түрлері. Жоғары және орта оқу орындарының білім беру процесіндегі әдебиеттану пәндерінің орны мен рөлі. Оқытудың дәстүрлі және инновациялық әдістері. Әдебиетті оқыту әдістемесі және психологиясы. Аудиториядан тыс жұмысты ұйымдастырудың негізгі технологиялары. Докторанттардың өзіндік жұмысын ұйымдастыру.

Пәннің мақсаты: әдебиеттанудың негізгі бағыттары, ғылыми мектептері, даму тенденциялары контекстінде көркем шығармаларды зерттеу процесінде әдебиеттану әдіснамасы саласында теориялық білімді қолдану қабілетін қалыптастыру. Курсты оқу барысында докторант төмендегідей білімдерді меңгереді: - әлеуметтік-гуманитарлық ғылымның тарихи дамуы контекстінде әдебиеттанудың теориялары мен тұжырымдамаларын жүйелі түсінуді көрсету; - отандық және шетелдік әдебиеттанудың академиялық мектептерінің көркем шығармашылықты зерделеудегі негізгі ұстанымдары мен тәсілдерін қолдану; - әдебиеттану мен фольклористиканың теориялық және әдіснамалық мәселелерін бойынша дербес ғылыми зерттеулерді жүзеге асыру; - әдебиеттану тақырыбы бойынша мәртебесі жағынан тең мамандармен, кең ғылыми қоғамдастықпен және жалпы қоғаммен тиімді қарым-қатынасты жүзеге асыру; - әдебиет және фольклор шығармаларын зерттеудің әдістемесі мен принциптеріне қатысты жаңа идеяларды сыни талдау, бағалау және синтездеу. Пәнді оқу нәтижесінде докторанттар төмендегі мәселелерді қарастырады: Әдебиеттанудың даму тарихы. Әдебиеттанудың академиялық мектептері. Мәдени-тарихи мектеп. Психологиялық мектеп. Әлеуметтік мектеп. Текстологиялық мектеп. Әдебиеттанудағы гуманистік бағыт. Структурализм және постструктурализм. Әдебиеттанудағы деконструктивизм. Постмодерндік әдебиеттану. Әдебиеттанудың әдіснамалық принциптері.

Пәннің мақсаты: фольклордың прозалық жанрларының текстологиясын зерттеу әдістерінің жүйелі түсінігін көрсету қабілетін қалыптастыру. Курсты оқу барысында докторант төмендегідей білімдерді меңгереді: - фольклордың прозалық жанрларын талдауда текстологиялық тәсілдің ерекшеліктерін жүйелі түсінуді көрсету; халық ауыз әдебиеті шығармаларының прозалық жанрларын жіктеу принциптерін анықтау; - фольклорлық шығармалардың жанрлық құрамын оқытудың жаңа технологияларын қолдану; - фольклордың прозалық шығармаларының текстологиясын зерттеу әдістемесі мен түсінігін қалыптастыру; - кешенді, салыстырмалы-типологиялық және текстологиялық көзқарастар тұрғысынан фольклордың прозалық жанрларына өзіндік ғылыми зерттеулерді жүзеге асыру; - қазіргі тарихи-мәдени үдерістегі фольклордың орны мен рөлін, фольклордың прозалық жанрларының даму болашағы мен өзгеру ерекшеліктерін сыни талдау, бағалау. Пәнді оқу нәтижесінде докторанттар төмендегі мәселелерді қарастырады: Фольклор шығармаларының ерекшелігі. Поэтикалық және прозалық жанрлар. Қазақ және әлемдік фольклордың прозалық жанрларын жіктеу принциптері. Ертегілер, аңыздар текстологиясы. Тарихи және топонимикалық аңыздар мен ауызша әңгімелердің текстологиясы және сюжеттік ерекшеліктері.

Пәннің мақсаты - қазіргі ғылымның іргелі және қолданбалы мәселелеріне ғылыми зерттеулер жүргізуде сыни бағалау мен негізгі әдістер мен тәсілдерді интерпретациялау қабілетін қалыптастыру. Курсты оқу барысында докторант төмендегідей білімдерді меңгереді: - қазіргі ғылыми білімнің даму үрдістерін, оның болашағы мен жаңалықтарын жүйелі түрде көрсету; - қазіргі филология ғылымының іргелі және қолданбалы мәселелерін зерттеу барысында әлеуметтік-гуманитарлық және жаратылыстану ғылымдарының жетістіктерін қолдану; - дәстүрлі және инновациялы әдістерді, компьютерлік технологияларды, қазіргі ғылымның жетістіктерін қолдана отырып, өзіндік ғылыми зерттеулерді жүзеге асыру; - деңгейлес мамандармен, кең ғылыми қоғамдастықпен және жалпы қоғаммен қазіргі ғылымның даму перспективаларына тиімді коммуникацияны жүзеге асыру; - әртүрлі ғылыми мәселелерді шешудің әдістері мен принциптеріне, ғылыми зерттеулерді тиімді және нәтижелі ұйымдастыруға қатысты жаңа идеяларды сыни талдау, бағалау және синтездеу.

Пәннің мақсаты – ғылыми мәтіндерді дайындау принциптерін олардың спецификасын мен бағытын ескере отырып сыни бағалау және интерпретациялау қабілетін қалыптастырады. - академиялық хаттың ерекшелігі мен принциптерін, оның кәсіби қызметіндегі маңызын жүйелі түрде көрсету; - ғылыми зерттеу нәтижелерін баяндау және жүргізу барысында академиялық хат бойынша теориялық білім мен дағдыларды қолдану; - ғылыми мақалалар мен монографиялар түрінде нәтижелер мен қорытындыларды баяндай отырып, өзіндік ғылыми зерттеулерді жүзеге асыру; - әртүрлі жанрлардағы ғылыми мәтіндерді өз бетінше әзірлеп, отандық және шетелдік жетекші ғылыми басылымдарда жариялау; - ғылыми монографияларды дайындауға қатысты жаңа идеяларды сыни талдау, бағалау және синтездеу, мамандар мен қалың жұртшылық қауымға ғылыми ізденістердің нәтижелері мен қорытындыларын сауатты ұсыну.

Пәннің мақсаты: концептология тұрғысынан әдеби шығарманың көркемдік әлемін сипаттау және бағалау қабілетін қалыптастыру. Курсты оқу барысында докторант төмендегідей білімдерді меңгереді: - қазіргі әлемнің көпмәдениеттілігі контекстінде көркем әдебиеттің ұлттық ерекшеліктерін жүйелі түсінуді көрсету; - концептінің табиғатын әлеуметтік-мәдени феномен және әдебиет категориялары ретінде танудың негізгі тәсілдерін түсіндіру; - концептологияның жаңа теорияларын жүйелеу және интерпретациялау; әдебиет және фольклор туындыларының концептосферасын зерттеуде өз көзқарасын жасау; - көркем шығармашылықты зерттеуде когнитивті көзқарасты қолдану; қазақ жазушыларының концептосферасын зерттеу стратегиясын әзірлеу; -көркем шығармашылықтың ұлттық ерекшелігіне, жазушылардың философиялық-эстетикалық көзқарастарының жүйесіне, олардың концептосферасына мәдениеттің әсеріне қатысты жаңа идеяларды сыни талдау, бағалау және синтездеу. Пәнді оқу нәтижесінде докторанттар төмендегі мәселелерді қарастырады: Қазіргі әлеуметтік-гуманитарлық ғылымдағы концептінің мәселелерін зерттеудің негізгі тәсілдері. Ұлттық концептосфера құндылықтар мен басымдықтар жүйесі ретінде. Әдебиеттанулық концептология. Ұлттық әдебиеттің концептосферасы түсінігі мен құрылымы. Әдеби-көркем тәжірибелер призмасында руханият, менталитет пен ұлт мәдениетін синтездеу.

Зерттеу жұмысының қорытындыларын есеп, мақалалар, монографиялар, дәріс курстары, оқулықтар мен оқу құралдары түрінде, қазіргі баспа құралдарын, редакциялау және ақпараттық ресурстарды қолдана отырып таныстыру.

Жаңа идеяларды, жазушылардың әдеби мұрасын, фольклор мен өнер туындыларын зерделеудің тәсілдерін сыни талдау, бағалау және синтездеу. Әдебиет пен фольклордың ғылыми зерттеулерінде қолданылатын әдістемелердің негізділігін бағалау. Қазіргі ғылым жетістіктерінің контекстінде әдебиеттану мен фольклористиканың іргелі және қолданбалы мәселелеріне дербес зерттеулер жүргізу.

Әртүрлі күрделілік деңгейіндегі стандартты емес тапсырмаларды орындау үшін әдебиет теориясы мен фольклористика теориясының концептуалды және әдіснамалық аппаратын қолдану. Көркем шығармашылықты зерттеу мен сараптауды жүзеге асыру үшін заманауи ақпараттық технологияларды қолдану.

Қазіргі тарихи-мәдени және экономикалық үдерістердің даму тенденциялары контекстінде көркем шығармашылық туындыларын зерттеу, түсіндіру және сараптаудың өзіндік стратегиясын әзірлеу.

Қазіргі заманғы теорияларды, концепцияларды, әдебиеттанудың, фольклористиканың әдіснамасы туралы жүйелі түсінуін, көркем шығармашылықты зерттеудің жаңа технологияларын меңгеруін, әдебиет туындыларын сараптауын көрсету. Қазіргі тарихи-мәдени және әдеби үдерістердің даму заңдылықтарын, ғылыми-техникалық прогрестің көркем шығармашылыққа және жазушылардың әдеби мұрасын зерттеу мен бағалаудың әдіснамасына әсерін түсіну.

Көркем шығармашылық туындыларын сараптаудың жаңа, сандық және Интернет технологияларын меңгеру және еркін жұмыс істеу.

Әдебиеттану және фольклористика, коммуникация теориясы саласындағы теориялық білімді жүйелеу, талдау және синтездеу.

Теориялық және қолданбалы әдебиеттану, тіл және мәдени саясат, Мемлекеттік және бастамашылық бағдарламалар саласындағы ғылыми зерттеулердің патенттік іздестіруін, үйлестіруін және менеджментін әзірлеу және жүзеге асыру. Мәдениет, әдебиет және өнер туындыларын коммерцияландыру бойынша ғылыми және шығармашылық жобаларды әзірлеу.

ЖОО-да әдебиетті оқытудың жаңа әдіснамалық тәсілдерін әзірлеу, оларды сыни талдау және жаңа гипотезалар жасау. Негізгі оқылатын Тіл және әдебиет, коммуникация теориясы, филологиялық талдау және өз ғылыми-зерттеу және оқытушылық қызметінде мәтінді интерпретациялау білімдерін пайдалану.

Көркем мәтіндерді, олардың түпнұсқалық және аударма нұсқаларын зерттеу әдістемесін, әдеби мәтіндер мен дискурстарды жіктеу принциптерін әзірлеу, оларды кәсіби қызметті жүзеге асыру процесінде қолдану.

Отандық және әлемдік әлеуметтік-гуманитарлық ғылым жетістіктерінің парадигмасында Қазіргі әдебиеттану мен фольклористикаға арналған өзекті ғылыми мәселелерді өз бетімен шығару және шешу. Өзінің ғылыми қызығушылықтары қоғамдық, этникалық құндылықтармен, қоғамның қажеттіліктерімен сәйкес келетін оқу және ғылыми-зерттеу қызметінің басымдықтарын саралау.

Өзін-өзі реттеуге, кәсіби қызметтің түрі мен сипатын икемді өзгертуге қабілетті, әлеуметтік және кәсіби бейімделудің жоғары дәрежесі бар бәсекеге қабілетті тұлға ретінде дербестендіру; рефлексия, өз жетістіктерін объективті бағалау, жағдайды талдауға қабілетті болу. Ғылым мен мәдени мұра проблемаларын шешу үшін қоғамда дұрыс және төзімді өзара іс-қимыл жасауға, әлеуметтік өзара іс-қимыл мен ынтымақтастыққа дайын болу. Әрі қарай тұлғалық және кәсіби даму бағыттарын анықтау, өз көзқарасын талап ету, шешім қабылдау, оппоненттерді сендіру. Теориялық және қолданбалы әдебиеттану, фольклористика, білім беру, тіл және мәдени саясат, мемлекеттік және бастамашылық бағдарламалар саласындағы ғылыми зерттеулерді үйлестіру мен менеджментті жүзеге асыру.