7M04122 Экономика (1,5) в Қазақ еңбек және әлеуметтік қатынастар Академиясы

Әлеуметтік-экономикалық салада мемлекеттік реттеу негіздері бюджеттік-салық механизмі мен түсінігін,мемлекеттік және басқада кәсіпорындардың мемлекеттік сатып алу, нормативтік реттеу, өндірістік инфрақұрылым қарастырады. Ондағы табиғатты пайдалану, сыртқы экономикалық байланыстар мен әлеуметтік дамуды зерттейді.

Пәндерді және басқару объектілерін және олардың типологиясын зерттеудің психологиялық әдістері. Оқу үдерісінің субъектілерінің қызметін тиімді басқару факторлары. Командаларды басқару стратегиясы. Уақытты басқару. Менеджердің коммуникативтік біліктілігі. Билiктi тиiмдi беру. Адамның мотивациясын басқару. Кәсіби қарым-қатынастың психологиялық ерекшеліктері.

Қарастырады: бизнес-зерттеулер негіздерін;сыни әдебиеттерге шолу; мәселелер бойынша библиография құру. Онда: эмпирикалық деректер жинағы; зерттеудің әртүрлі әдістерін қолдану; нарық конъюктурасын талдау; конъюктуралық жинақтар құру қарастырылады.Эмпирикалық деректерді өңдеу және талдау әдістері және талдау нәтижесінің интерпретациюясы зерттеледі.Алынған зерттеу нәтижесі бойынша бизнесті жүргізу жолдароы мен мүмкіндіктері қарастырылады.

«Еңбек нарығы» түсінігін,оның қалыптасу факторлары мен шарттарын, бәсекелестік және сегменттер дәрежесі бойынша модельдерін қарастырады. Адам ресурстарын (HR)талдау ережесі, кәсіпорынның еңбек персоналдарының түсінігі ашып көрсетіледі. Қызметкерлерді іріктеу және бейімдеу тетіктері, бағалау және оқыту, ынталандыру, ұйымдық және мансаптық даму сипаттына түсіндірме беріледі. Қызметкерлер ағыны, жұмысқа орналасуы, еңбек өнімділігі және оның көрсеткіштері қарастырылады.

Басқарудың функционалдық мәселелерін шешуде және шешімдерді қолдау жүйесін ұйымдастыруда ақпараттық технологияларды құру, қолдану және қолдану саласында теориялық білім мен тәжірибиелік дағдыларды қалыптастыру үшін заманауи компьютерлік техниканы және олардың бағдарламалық қамтамасыз етуін тиімді пайдалану дағдыларын қалыптастыруды қарастырады.

Кәсіпорынның экономикалық қауіпсіздігінің теориялық негіздерін: мәнін,принциптерін, фирманың экономикалық қауіпсіздігі көрсеткіштері мен индикаторларын;оның деңгейін бағалауды;экономикалық қауіпсіздікті қамту механизмдерін (инновациялық-инвестициялық, ұйымдық-ақпараттық) қарастырады. Онда фирманың экономикалық қауіпсіздігін қолдайтын мемлекеттік механизмдермен фирманың экономикалық қызығушылығын қорғау, сондай-ақ фирманы басқарудың антикризистік стратегияларын зерделейді.

Экономикалық ойлауды дамытудың негіздері мен шаруашылық іс-әрекет болашағына қажетті экономикалық білімдерді хабарлау жолдарын қарастыра��ы. Микро- және макроэкономикалық талдаудың негізгі құралдарын игереді;нақты экономикалық жағдайға негізделген микро-макроэкономикалық саясаттың дамыту негізін қарастырады; негізгі экономикалық көрсеткіштер мен модельдерге негізделген микро-макроэкономикалық жағдайларға баға береді.

Шет тілінде материалды ғылыми баяндаудың функционалдық-стилистикалық сипаттамалары, жалпы ғылыми терминология және шет тілінде тиісті мамандықтың терминологиялық тілдігі, халықаралық ынтымақтастық шеңберінде іскерлік хат алмасу негіздері. Ағылшын сөйлемінің құрылымы және оның күрделілік дәрежесі бойынша типтері, уақытты келісу. Психологиялық терминология.

Бұл курста Қазақстандағы менеджменттің әдіснамалық негіздері, ұйым ұғымы мен түрлері, ұйымның ішкі және сыртқы ортасы, менеджменттің ақпараттық қамтамасы, менеджменттегі қарым-қатынас, менеджменттегі басқарушылық шешімдері, басқарудың экономикалық әдістері, басқарудың әлеуметтік-психологиялық әдістері қарастырылады.

Фирмаішілік жоспарлау-жоспарлау ұсынысының деңгейін, негізгі түрлерін,әдістері мен принциптерін қалыптастыруға мүмкіндік береді. Онда жоспарлаудың заманауи технологиясы қамтылады,қазақстандық және шетелдік кәсіпорындардың тәжірибесінде жоспарлау үдерісін ұйымдастыру тәсілдерін жүйеленеді.Кәсіпорын қызметінің қаржылық-экономикалық талдамына , сондай-ақ жоспарланған шешімдердің экономикалық салдарын бағалауғаерекше орын бөлінеді.

Цифрлық экономиканың мазмұны мен қажеттілігі; оның негізгі даму бағыттары; экономикалық ақпарат жүйелерін пайдаланудың тұжырымдамасы және таңдау факторлары қарастырылады. Экономика және бизнес саласындағы ақпараттық технологиялар; экономикалық ақпараттық жүйелердегі зияткерлік ақпараттық технологиялар оқытылады. Экономикалық ақпараттық жүйелердегі телекоммуникациялық технологияларды қарастырады.

Тәуекелділік пен белгісіздік тұжырымдамалары, тәуекелдерді жіктеу принциптері қарастырылады.Тәуекелді өлшеу және бағалау әдіснамасы,оның бизнеспен тікелей байланысы көрсетіледі.Онда кәсіпкерлік орта мен ондағы тәуекелдерді басқарудың мақсаттары, принциптері сипатталады.Шағын және ірі бизнестің тәуекел-талдамы қарастырылады.

Институт мәні мен олардың экономиканы қалыптастырудағы рөлі анықталынады.Қарастыратын мәселелері:экономикалық және әлеуметтік адами модель;трансакциондық шығындардың экономикалық табиғаты,мүліктік құқықтардың ерекшеліктері;типологиялық ұтымдылық пен мүдделерді сақтау; ескі (дәстүрлі) және жаңа институционализмнің ерекшеліктері,фирманың байланыс теориясы,кәсіпкерлік нысандары;ҚР-ғы институционалдық өзгерістердің негізгі бағыттары, сондай-ақ нарықтық экономикадағы мемлекеттің рөлі мен функциялары.

Басқарылатын жобаның параметрлері мен қоршаған ортасы, жобаны басқару құрылымы,алдын-ала инвестициялық және инвестициялық жобаларды басқару тұжырымдамасын қалыптастыру тәртібі қарастырылады. Жобаның қаржылық өнімділігі мен өміршеңділік бағасы, инновациялық жобаны басқарудың инвестициялық, операциялық және ликвидациялық кезеңдері ескеріледі.

Кәсіпорынды қаржылық басқарудың принциптері мен әдістері ашылды. Қаржылық талдау, қаржылық құралдарды пайдалану, компания қызметінің әр түрлі жақтарын, активтері мен міндеттемелерін бағалау негізінде басқару шешімдерін дайындау және қабылдау мәселелері қарастырылады. Қабылданған басқару шешімдерінің қаржылық салдарын түсіндіру және бағалау берілген.

білуі керек: микроэкономика мен макроэкономиканың қазіргі заманғы теориясын, негізгі микро және макроэкономикалық көрсеткіштерді, мемлекеттік экономикалық саясатының бағыттары мен мақсаттарын; істей білуі керек: Микро және макроэкономикалық көрсеткіштерді талдау, тәжірибиелік мысалдарда есептерді шығару мен жағдайларды шешу жолдарын қолдана білу; ұлттық және халықаралық экономикаға,кәсіпорынның ағымдағы жағдайына негізделген экономикалық оқиғалардың болжаушы модельдерін қалыптастыру , экономикалық мәселелерді шешу үшін қажетті ақпараттық, ғылыми-аналитикалық материалдарды,ұлттық және шетелдік статистикалық деректерді талдау және өңдеу

білуі керек: заманауи жағдайдағыжаңа халықаралық даму үрдістерін; «ұйым-сыртқы орта» қатынасын, ұйымдық мінез-құлық динамикасын, көшбасшылық сипатындағы өзгерістерді; ынталавндырудың заманауи тәсілдерін, ұйымдардағы командалардың түрлерін анықтауды; істей білуі керек: өзгермелі сыртқы ортадағы ұйымдардың қарым-қатынасын талдау және тиімділігі жоғарыжоспарлаулар жасау;заманауи командалық құрылымдарды ажырата білу;тиімді көшбасшылар сипатын тауы;дағдарыс жағдайындағы кешенді басқару сапасының тұжырымдамасын жасау; сыртқы ортадағы корпоративтік мәдениеттің өзара іс-қимылын қамтамасыз ету .

білуі керек: Экономикалық қауіпсіздікті қалыптастыру мен дамытудың теориялық негіздері мен тәжірибиелік аспектілерін; макро-, мезо- және микро деңгейлерде экономикалық қауіпсіздіктің шекті мәндерін анықтау әдістемесін; экономикалық қауіпсіздікті қорғау ерекшеліктерін; істей білуі керек: Кәсіпорынның экономикалық қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін дағдарыс жағдайының факторларын талдау, кәсіпорынның экономикалық қауіпсіздігіне арналған стресс-сценарийлердң жасау және техникаларын игере білу.

білуі керек: тәуекелдің әртүрлі деңгейлерін ажыратуға қабілетті; тәуекелдерді азайту жөніндегі негізгі шаралар туралы; істей білуі керек: тәуекелге байланысты экстраполяциялық даму жағдайын көре алу, сценарийлерге талдам жасау; тәуекелдерді басқаруды жоспарлау және оларды анықтау.

білуі керек: кәсіпорын қызметінің жоспарлау негіздері мен заңнамаларын; кәсіпорынды басқарудағы фирмаішілік жоспарлау рөлі туралы; кәсiпорында фирмаішілік жоспарлау жүйесiн;кәсіпорындағы басқару процесі мен өндірісті жоспарлаудың ұтымды әдістерін ,принциптерін; істей білуі керек: жоспарлы есептеулерді орындау; жоспарлауды ұйымдастыру үшін қажетті ақпаратты жинау.

білуі керек: ұжымдағы қақтығыстарды шешу жолдары мен басқарудың психологиялық аспектілерін; басқарудың әлеуметтік-психологиялық негіздерін; істей білуі керек: Басқару тиімділігінің психологиялық ерекшеліктерін талдау; жеке тұлғаның және топтың психология ерекшеліктерін ажырата білу; өз жұмысындағы басқарушылық байланысқа әлеуметтік-психологиялық қабылдауларды пайдалану; басқалардың мінез-құлқына тиімді әсер ету және әсер ете білу.

білуі керек: сандық экономика қажеттіліктері жайлы,оның негізгі даму бағыттары жайлы,ақпараттық жүйені енгізу тұжырымдамалары мен таңдау факторларын; істей білуі керек: ақпараттық кеңістіктегі құрылымдық байланысты орнату мен бизнес-процесстерді талдау;ақпараттық технология базасында экономикалық және басқару шешімдерін қабылдау;экономикалық ақпараттарды өңдеу әдістерін игеру;экономикалық мәселелерді автоматтандыру құралы мен әдістері арқылы шешу.

білуі керек: негізгі ұғымдар мен теориялық негіздемелерді, жобаларды басқарудың әдістемелік қағидаттары мен принциптерін; жобаны басқарудың мәнін; жүйелік үлгілер мен жобаларды басқару стандарттарын; жоба менеджерінің және оның командасының жобадағы рөлі мен жауапкершілігін; істей білуі керек: жобаны орындау критерийлері мен жоба стратегияларының мақсатын анықтау; жобаның негізгі кезеңдерін анықтау; жоба кезеңдерін іске асыруда диаграммалар, орындау кестесін құру ;жобаның шығындарын және кестесін анықтау, жобаны жүргізу бойынша әртүрлі бағдарламалық (Microsoft Project және т.б.) өнімдерді пайдалана білуі керек.

білуі керек: қызметкерлердің еңбек өнімділігін арттыруды өлшеу әдістерін, факторлары мен тәсілдерін; қызметкерлердің еңбек өнімділігін мен ынталандыруды басқару негіздерін; еңбекақы төлеу жүйесін қалыптастырудың заманауи тәсілдері мен принциптерін, әлеуметтік пакет, қаржылық емес ынталандыру, сондай-ақ белгісіздік жағдайында өтемақымен басқару ерекшеліктерін; жалақыға және олардың мотивациясына байланысты бизнес-процестерді реттеу негіздерін; істей білуі керек: нақты басқару жағдайларын талдау және тқызметкерлердіынталандыру саласында шешімдер қабылдау; еңбек өнімділігін арттыру және қызметкерлердің жұмысын ынталандыру үдерістерін жетілдіру мақсатында ұсыныстар әзірлеу

білуі керек: қаржылық талдау әдістері, қолдану ерекшеліктері және ерекшеліктері; инвестициялық жобаларды бағалау және нәтижелерін түсіндіру құралдары; айналым капиталын басқарудың ерекшеліктері; қаржы құралдарын қолдану ерекшеліктері; тәуекелдер мен кірістердің арақатынасы, тәуекелді бағалау және басқару әдістері; капитал құнын бағалау әдістері және оңтайлы капитал құрылымын қалыптастыру; бизнесті бағалау әдістері; қаржылық, дивидендтік және бюджеттік және басқару саясатын қалыптастыру принциптері; істей білуі керек: кәсіпорынға қаржылық талдау жүргізу; инвестициялық жобалардың тиімділігін бағалау; айналым капиталын басқару; кәсіпкерлік мәселелерді шешу үшін қаржылық құралдарды қолдану; тәуекел дәрежесін және олардың рентабельділікке әсерін анықтау; капитал құнын бағалау және осы негізде оңтайлы капитал құрылымын қалыптастыру; бизнесті бағалауды жүргізу және оны басқару мақсатында пайдалану; компанияның қаржылық басқару саясатын қалыптастыру.

білуі керек:: бизнес пен басқарудағы нақты функционалдық мәселелерді шешу үшін компьютерлік технологияның жұмыс істеуі мен қолданылу ерекшеліктерін; істей білуі керек: Функционалдық ерекшеліктерге негізделген технологияны пайдалана отырып, ақпараттық жүйелерді жобалау мәселелерін тұжырымдау және шешу; жаңа компьютерлік технологияларға және ақпараттық бизнеске көшу стратегиясын қалыптастыру.

білуі керек: институттардың классикалық және заманауи тұжырымдамаларын білу және оларды экономикалық,қоғамдық мәселелерді негіздеуге бейімдеу;макро және микродеңгейдегі экономикалық шешімдерді қабылдаудағы институттардың мәні мен рөлін; формальды модельдер мен қатаң логикалық схемалар ғана емес, сондай-ақ түрлі өмірлік жағдайларды; істей білуі керек: экономиканы қалыптастырудың күрделі мәселелерін шешуде ғылыми ойларды дамыту.

білуі керек: әлеуметтік және экономикалық салаларды мемлекеттік реттеу бағытындағы принциптерді, мақсаттарды, міндеттерді; мемлекеттік органдардың жүйесін құрудың құрылымы мен ерекшеліктерін;істей білуі керек: мемлекеттік реттеудің бағыттарын қадағалайтын заңнамалық және нормативтік құжаттарды, сондай-ақ осы саладағы отандық және шетелдік ғалымдардың соңғы жетістіктерін ажырата білуі; осы білімді мемлекеттік реттеудің тиімді саясатын іске асыруға байланысты мәселелерді шешуге, түрлі шаруашылық субъектілерінің қызметін мемлекеттік реттеу деңгейін бағалауға және талдауға қолдануға; мемлекеттік реттеудің тиімділігін бағалау әдістерін қолдана білуі керек.

білуі керек: бизнес-зерттеудің мазмұнын; ғылыми зерттеулердің жалпы ғылыми және арнайы әдістерін, экономикадағы қолдану әдістерін; істей білуі керек: бизнес-мәселелерді зерттей білуі;зерттеудің мәселелік алаңын қалыптастыру дағдыларын игеру;бизнестік-зерттеу нәтижелерінің әдістерін жасау және ұсына білуі.

білуі керек: меңгеруі керек: материалды оқытылатын тілде ғылыми баяндауды, тиісті мамандықтың терминологиясын, халықаралық ынтымақтастық шеңберінде іскерлік хат алмасу негіздерін; меңгеруі керек: еркін оқып, таңдаған мамандық бойынша әдебиетті кейіннен талдай отырып аудара алады, кәсіби пікірталасқа, "дөңгелек үстел" басында әңгімелесуге қатыса алады; семинарларда, конференцияларда, форумдарда сөз сөйлей алады, этикалық және ғылыми пайымдауларды ескере отырып, пайымдау әзірлеу үшін ақпаратты жинауды және түсіндіруді жүзеге асыра алады, қатысу; семинарларда,конференцияларда,форумдарда сөйлеу.