7M01506 География в Семей қаласының Шәкәрім атындағы университеті

Бұл оқу курсы магистранттарға ғылыми географиялық зерттеулердің әдіснамасы мен әдістерінің жалпы мәселелерін ашады. Магистранттар табиғи және табиғи-антропогендік геожүйелермен кешенді физикалық-географиялық зерттеу әдістерімен және қазіргі физикалық географияның ақпараттық базасымен танысады. Пәнді игеру барысында магистранттарда статистикалық материалдармен және ғылыми экономикалық-географиялық әдебиеттермен жұмыс жасау, географиялық зерттеу объектісін, табиғаттың жеке компоненттерін зерттеу үшін қажетті дағдыларды қалыптастырады.

Пән ғылыми ойлау мәдениетін зерттеуге бағытталған, аналитикалық мүмкіндіктер мен зерттеу дағдыларын қалыптастырады, болашақ ғалымға қажетті теориялық және практикалық білім береді. Ғылымның тарихи эволюциясын және олар қалыптастыратын философиялық перспективаларды зерттейді. Қазіргі ғылымның пайда болуы, оның әлеуметтік және институционалдық байланыстары сипатталған. Ойлау эксперименттеріне, теорияларды растау мен теріске шығаруға, сандық және жоғары сапалы зерттеу әдістерінің пайда болуы мен қолданылуына байланысты жалпы философиялық мәселелер қарастырылады.

Бұл пәнді оқу барысында магистранттар ғаламдық және аймақтық геоэкологияның анықтамалары, теориялық және әдіснамалық білімдермен, геоэкологиялық зерттеу әдістері мен әртүрлі геосфералық қабықтардағы антропогендік әрекеттің көріну ерекшеліктері мен мысалдарымен толығымен танысады. Геоэкологияның салалық және кешенді әдістері, кешенді экологиялық мониторинг, аумақтың экологиялық-географиялық жағдайына сараптама талдау жасайды. Қоршаған ортамен байланысты негізгі мәселелер және оларды шешу жолдары қарастырылады.

Курс жоғары білім берудің негізгі бағыттарын, қағидаттары мен заңдылықтарын зерделеуге бағытталған. Курсты оқу барысында қазіргі педагогиканың базалық ұғымдары, оқыту мен тәрбиелеудің тұжырымдамасы мен теориясы, жоғары мектептің дидактикасы қарастырылатын болады. Магистрант білім беру процесін ұйымдастыруды жобалау дағдыларын, жеке және топтық рефлексия тәсілдерін меңгереді, педагогикалық мақсаттарды сауатты тұжырымдай алады, білім беру технологияларын оқу үрдісінде қолдана алады, пәндердің жұмыс бағдарламаларын құрастыра алады.

Бұл оқу курсы магистранттарды кәсіби тапсырмаларды орындау процесінде және күнделікті өмірде өзін-өзі ұстау ережелерімен таныстырады. Сонымен қатар магистранттар аймақтардың экологиялық жағдайына баға беріп, қоршаған ортаны қорғаудың теориялық негіздері туралы негізгі, жалпы кәсіптік (жалпы экологиялық) түсініктерді, қоршаған ортаны қорғау және оның ресурстарын тиімді пайдалану қағидалары мен ережелері туралы білімдерін, экологиялық санасын қалыптастырады.

Бұл оқу курсы бойынша магистранттар экономикалық-географиялық зерттеудің негізгі тәсілдері мен әдістерін біліп, саяси география және геосаясат, экономиканың негізгі салаларының географиясы, олардың негізгі географиялық заңдылықтары, орналасуы мен даму факторлары бойынша теориялық білімдерін практикада қолдануы бойында жүйелі білім алады. Магистранттар әртүрлі деңгейдегі аумақтық әлеуметтік-экономикалық жүйелерді жан-жақты талдауға мүмкіндік беретін экономикалық-географиялық зерттеудің әр түрлі теорияларымен және әдістерімен қажетті дағдыларды қалыптастырады.

Бұл курс туристік-өлкетану қызметін жүргізуге қойылатын негізгі талаптарды, мектептегі туристік-өлкетану қызметін жоспарлау түрлерін, туристік-өлкетану қызметінің мазмұнын қарастырады. Білім алушылардың туристік-өлкетану қызметінің тұжырымдамасына талдау жасайды. Туристік жұмысты есепке алу, жорықты дайындау және өткізуді үйренеді. Мектептегі туризм және өлкетану жұмыстарына жауапты тұлғаның лауазымдық сипаттамасын, туристік маршруттарды құруды, турслет жағдайында қауіпсіздік техникасы және алғашқы медициналық көмек көрсету ережелерін меңгереді.

Курстың мазмұны басқару психологиясының тәсілдері мен бағыттарын, басқарудың психологиялық заңдылықтарын, басқару мәселелерін жоспарлау мен шешу ерекшеліктерін меңгеруге бағытталған. Білім алушылар конфликттік жағдайларды шешудің психологиялық әдістерімен танысады, жұмысты ынталандыру тәсілдерін, басқарудың тиімді стильдерін қолдану әдістерін меңгереді. Басқару процесінің тиімділігінің төмендеуінің негізінде жатқан психологиялық себептерді талдау дағдылары қалыптасады.

Осы оқу курсын оқыту барысында тыңдаушылар географиялық ақпаратты алу, жинау, өңдеу және ұсыну қағидаттарын, әдістері мен технологияларын меңгереді, геоақпараттық жүйелер туралы түсіндірмелер алады және ГАЖ кеңістіктік деректерін іріктеуді жүргізеді. Геоэкологиялық зерттеулер барысында магистранттар геоақпараттық картографиялау, ГАЖ-технологияларды практикаға енгізу, халық географиясын зерттеуде картографиялық және геоақпараттық әдістерді пайдалану мүмкіндіктері мен бағыттары туралы жүйелі білім алады.

Тиісті білім саласының түпнұсқа әдебиетін шет тілінде еркін оқуға оқытуды көздейтін кәсіби қызметті жүзеге асыру үшін жалпы мәдени, кәсіби және арнайы құзыреттерді меңгеру; мамандық бойынша монологиялық және диалогтік нысанда ауызша қарым-қатынас дағдыларын дамыту; магистранттың ғылыми жұмысымен байланысты тақырыптарда жазбаша ғылыми қарым-қатынас дағдыларын дамыту, сондай-ақ ғылыми саладағы халықаралық ынтымақтастықтың нысандары мен түрлерімен танысу.

Бұл оқу курсы магистранттарды су ресурстарын пайдаланумен, су объектілерін зерттеумен және су шаруашылығы іс-шараларын жобалаумен, қоршаған табиғи ортаға ұқыпты қарауды қамтамасыз етумен, табиғатты пайдаланудың жалпы мәдениетінің болуымен таныстырады. Бұл бағытта қоршаған ортаны ұтымды пайдалану принциптерін тұжырымдай білу, аз сулы, уытты емес технологиялар негізінде өнеркәсіпті үнемді, экологиялық таза дамыту үшін өнеркәсіпті су ресурстарын басқару жүйесі туралы біліммен қаруландырады.

Бұл курс білім алушыларда географияны оқытудың модульдік технологиясын құру және қолдану саласында кәсіби дайындықтың және оларды кәсіби қызметте пайдалануға дайындықтың негізі ретінде құзыреттілікті қалыптастыруға мүмкіндік береді. Курс педагогикалық технологиялардың тұжырымдамалық негіздерін зерттеуді, университетте географияны оқытудың модульдік технологиясын, географияны оқытудағы құзыреттілік тәсілді қамтиды. Бұл курс оқытудың мазмұны жағынан, меңгеру қарқыны бойынша, дербестік жағынан даралануын қамтамасыз етеді.

Пән ғылыми-зерттеу жұмысын ұйымдастыру және зерттеу әдіснамасы бойынша терең білім береді. Білім алушыларға қажетті әдебиетті іздеу, іріктеу және талдау дағдыларын, арнайы ғылыми білім негізінде зерттеу жүргізу тәсілдерін, оның нәтижелерін талдауды және арнайы ғылыми білім негізінде ғылыми қызметті жобалауды меңгеруге мүмкіндік береді. Магистранттар диссертациялық жұмыс жазуда, ғылыммен айналысуда керекті ақпарат алып қана қоймай, ғылыми зерттеудің негізгі дағдыларын меңгереді.

Бұл курс білім алушыларда географиялық пәндер бойынша болашақ оқытушыларда кәсіби даярлаудың негізі ретінде ғылыми-зерттеу жұмысын ұйымдастыру, жоспарлау және өткізу саласында құзыреттіліктерді қалыптастыруға мүмкіндік береді. Курс ғылыми танымның мәнін, ғылыми зерттеу әдістерін, зерттеу қызметін ұйымдастыру мен жоспарлауды қамтиды. Магистранттар курсты оқу барысында ғылыми зерттеу жұмысының маңыздылығын, ұйымдастыру жолдарын жіті меңгеріп қана қоймай, оны ғылым саласында тиімді жүзеге асыру жолдарын меңгеріп шығады.

Бұл курс білім алушыларда географияны оқытудың қазіргі заманғы әдістері саласында кәсіби дайындықтың және оларды кәсіби қызметте пайдалануға дайындықтың негізі ретінде құзыреттерді қалыптастыруға мүмкіндік береді. Курс педагогикалық технологиялардың тұжырымдамалық негіздерін зерттеуді қамтиды. Курсты оқу барысында университетте географияны оқытудың заманауи әдістері, дамыта оқытудың инновациялық технологиялары, жаңа инновациялық технологияларды тиімді қолдану жолдарын қарастырады.

Бұл курста магистранттар шығармашылық қабілеттерін дамыту технологиялары шеңберінде оқу мен оқу деңгейі жоғары оқушылардың бірлескен және жеке оқу-тәрбиелік қызметін ұйымдастырудың ерекшеліктері, нысандары мен әдістерін, "шығармашылық", "дамыта оқыту", "шығармашылық қабілеттерін дамыту технологиялары" ұғымдарының маңызды белгілерін, шығармашылық қабілеттерін дамыту технологияларының тұжырымдамалық негіздерінмен танысады, олардың оқушыларды тәрбиелеу мен дамытудағы рөлін, педагогикалық технологияларының технологиялық құралдарын қарастырады.

Педагогикалық экспериментті жоспарлау және өткізу пәні кәсіби ойлауды дамытудың ғылыми негізі ретінде педагогикалық эксперимент жүргізу саласы туралы терең білім береді. Курс ғылыми-зерттеу жұмысын теориялық жоспарлауды, педагогикалық эксперимент жүргізудің заманауи тәсілдерін, зерттеудің сандық және сапалық әдістерін және статистикалық әдістерді, ақпаратты өңдеу, жүйелеу және ұсыну үшін компьютерлік құралдарды пайдалану әдістерін зерделеуді қамтиды.

Бұл курста магистранттар ойынның түрлері, шығу тегі және әлеуметтік-педагогикалық маңызы, ойындағы байланыс құрылымы, өзара әрекеттесуді ұйымдастыру принциптері, ойынның ерекшеліктері, оны жобалау мен ұйымдастыруға қойылатын талаптармен танысады. Географиялық білім беруде қолданылатын ойын технологиялары саласындағы негізгі терминдер мен ұғымдарды, психологиялық-педагогикалық ойын технологияларын, ойын қызметін жүргізу әдістерін, педагогикалық кәсіби міндеттерді шешуде ойын технологияларын пайдалануды меңгереді.

Бұл курс білім алушыларда кәсіби ойлауды дамытудың және оларды педагогикалық және ғылыми-зерттеу қызметінде пайдалануға дайындықтың ғылыми негізі ретінде география бойынша ғылыми зерттеулер әдіснамасы саласында құзыреттерді қалыптастыруға мүмкіндік береді. Курс зерттеу іс-әрекетінің элементтерін оқуды қамтиды: проблеманы қою, деректермен жұмыс істеу әрекеті, мақсаттар мен міндеттерді нақты қою, коммуникабельді дағдыларды, зерттеудің далалық әдістері.

Пəнінің мазмұны педагогикалық іс-əрекеттің мəні мен педагогикалық шеберлікті құраушы білім қалыптастыру, бəсекеге қабілетті тұлғаны тəрбиелеу мен оқыту үшін оның маңыздылығын түйсіну, оқу үдерісінде магистранттардың кəсіби құзыреттерін дамыту жəне қазіргі оқыту технологиялары мүмкіндіктері, білім беруде инновациялық тəсілдерді жүзеге асыруға байланысты мəселелерді қамтиды. Магистранттар оқыту технологияларын толыққанды меңгеріп қана қоймай, тәжірибе жүзінде қолдану мүмкіндіктерін қарастырады.

Бұл курста магистранттар зерттеу жұмысын жоспарлау және ұйымдастыруды, зерттеу қызметін кезеңдерге бөлуді, зерттеу проблемасын тұжырымдау және қоюды зерттеу жоспарын жасауды теория мен практикада жұмыс істейтін проблеманың зерттелуін талдауды, зерттеу нысанын бөліп көрсетуді, гипотезалар жасау және оларды тексеруді жүзеге асыруды, әдеби дереккөздерді пайдалану және талдауды меңгереді. Жүргізілген зерттеулер негізінде қорытынды жасауды, топта жұмыс істеуді, өз көзқарасын көпшілік алдында қорғауды үйренеді.

Бұл курс Қазақстан Республикасының салалық құрылымының географиясын, экономикасының қалыптасу кезеңдерін (дәстүрлі экономика, социалистік республикалардың жоспарланған экономикасы, нарықтық экономиканың пайда болуы және қалыптасуы), экономиканың өндірістік және өндірістік емес салаларын толық қарастырады. Магистранттар курсты меңгеру барысында экономиканың түрлі секторларының салалық кешендерді дамыту және орналастыру ерекшеліктеріне, Қазақстан Республикасының экономикалық аудандарының экономикасының салалық құрылымына талдау жасайды.

Бұл оқу курсында магистранттар ландшафттық экологияның даму кезеңімен танысады және ландшафттық география мен ландшафт экологиясының ғылыми-әдістемелік негіздерін және қолданбалы аспектілерін меңгереді. Магистранттар адамзаттың табиғи және табиғи-антропогендік ортасы ретінде Жердің ландшафттық сферасының бірлігі туралы геожүйелік түсініктерді, геоэкологиялық дүниетанымды қалыптастырады. Жердің ландшафт сферасының геожүйелік бейнесін қалыптастыра отырып, табиғи антропогендік кешенді зерттеуді үйренеді.

Бұл курс географиялық білім беру жүйесіндегі оқушыларды бейіналды даярлау әдістемесі, географияны оқыту процесінде оқушыларды бейіналды даярлаудың әдістемелік жүйесінің компоненттерін қарастырады. Бейіндік деңгейде география курсын оқу географияның жалпы білім беретін және мәдениеттанулық әлеуетін оқу пәні ретінде барынша пайдалануға мүмкіндік береді, түлектерге географиялық білім, білік жүйесі негізінде қоршаған ортаның тез өзгеретін әлемінде өзін-өзі анықтауға, таңдаған саласында білімін жалғастыруға көмектеседі.

Бұл курс қызмет көрсету саласын әлемдік деңгейдегі елдің дамуының индикаторы ретінде таныстырады. Қазақстан Республикасының экономикадағы қызмет көрсету саласын мемлекеттің дамуындағы басты фактор ретінде, Қазақстандағы сервистік сектордың негізгі саласы болып табылатын білім беру, Қазақстандағы медицина саласының, мемлекетаралық қатынастардағы байланыстың негізі болып келетін сауда, туризм және демалыс сияқты тағы басқа қызмет көрсету салаларының даму жағдайын қарастырады.

Осы оқу курсының аясында магистранттар ландшафттық геохимиялық карталар негізінде қаланың ландшафтық құрылымын және ландшафттық карталар негізінде ландшафт элементтері мен компоненттерінің ықтимал ластануын талдайды. Қалалық ландшафттардың техногендік блогын зерттейді және картаға түсіреді, табиғи ландшафттардың техногендік түрленуі мен трансформациясын, антропогендік рельеф формаларын қарастырады, урбанизацияланған ландшафттардың әсер ету көздерін анықтайды және табиғи миграциялық циклдерге қатысатын антропогендік ағындарды талдайды.

Бұл курсты оқу барысында магистранттар агроэкожүйелердің генезисі мен эволюциясының процестерін, сондай-ақ олардың құрылымдық ерекшеліктеріне бейімделу принциптері бойынша ауыл шаруашылығы өндірісін аумақтық ұйымдастыру жолдарын қарастырады. Курс негізінде әртүрлі деңгейдегі агрогеожүйелер және олардың генезисін, қызметі мен эволюциясын зерттеу әдістемесін, негізінен, мәдени және арамшөп өсімдіктерінің нақты аймақтардың табиғи жағдайларына бейімделу реакцияларын зерттеуді үйренеді.

Пән табиғи-аумақтық кешендерді зерттеуде геоақпараттық жүйелерді қолдану пайдалану мүмкіндіктерін қарастырады. Ландшафттану саласындағы геоақпараттық және ГАЖ-ны оқу және ғылыми зерттеулерде қолдануға үйретуге мүмкіндік береді. Курс ГАЖ құрылымы мен мазмұнына, ГАЖ-да ақпаратты сақтауға және ұсынуға, қоршаған ортаны зерттеуде, сонымен қатар оны тәжірибе жүзінде пайдалану әдістерін және ГАЖ-ны оқу процесінде тиімді қолдануға байланысты мәселелерді қамтиды.

Геожүйелерді зерттеудегі интеграциялық процестер курсы студенттердің Жердің географиялық саласының барлық табиғи процестерінің ажырамас бірлігі және табиғи және табиғи-антропогендік геожүйелер туралы білім жүйесі туралы түсініктерін қалыптастыруға бағытталған. Курс геожүйелер, геожүйелердің эволюциясы мен динамикасы, аймақтық және планетарлық геожүйелер туралы қазіргі заманғы идеяларға қатысты мәселелерді қамтиды. Курс қоғамның мәдени генезисі мен өркениеттік әлемдері туралы, қазіргі ландшафт саласының геожүйелері туралы түсінікті қалыптастырады.

Бұл курс функционалдық сауаттылықты қалыптастыру туралы түсініктерді, оның құрылымын мектеп оқушысының функционалдық сауаттылығын қалыптастыру технологиясын, оқушылардың функционалдық сауаттылығын қалыптастыруда мұғалімдерді ғылыми-әдістемелік қамтамасыз ету кезеңдерін қарастырады. Мектеп оқушыларының функционалдық сауаттылығын қалыптастырудағы география курсының рөліне талдау жасайды. Функционалдық сауаттылықты қалыптастыруға бағытталған оқу материалын іріктеуді, PISA бойынша функционалдық сауаттылықтың құрамдас бөліктері және оның деңгейлерін меңгереді.

Бұл курста магистранттар Қазақстан экономикасының ең дамыған секторы ретінде тау-кен өндірісін, негізгі ұғымдар мен терминдерді, басты тау-кен өнеркәсіптік орталықтарды толығымен қарастырады, еліміздің индустриясымен жан-жақты танысады. Қазақстан Республикасының пайдалы қазбалар кен орнын барлау және оларды жер қойнауынан қазып алу, байытумен айналысатын өндіріс саласы ретіндегі тау-кен саласын қалыптастыру және дамытудағы перспективалық жоспарларына талдау жасайды.

Бұл пән білім беру және зерттеу қызметінде ГАЖ қолдану мүмкіндіктерін және картография, геоинформатика, табиғи процестерді Геоақпараттық модельдеу саласындағы заманауи бағдарламалық жасақтаманы алуға байланысты мәселелерді зерттейді. Курсқа байланысты келесі мәселелер кеңістіктік деректерді практикалық картаға түсіру және ГАЖ және мәліметтер базасын жобалау, табиғи процестерді модельдеу және табиғи-аумақтық кешендерді зерттеудегі геоақпараттық жүйелердің мүмкіндіктерін қамтиды.

Бұл курс әлемдік үрдістер мен отандық тәжірибені ескере отырып, 12 жылдық жалпы орта білім беруге көшудің негіздемесімен, мақсаты мен күтілетін нәтижелерімен, жалпы орта білім беру құрылымымен, білім беру мазмұнын жаңартудың негізгі бағыттарымен, оқу процесін ұйымдастырудың ерекшеліктерімен таныстырады. Білім берудің күтілетін нәтижелерін бағалау жүйесін, жалпы орта білім беру жүйесін басқаруды, 12 жылдық жалпы орта білім беру тұжырымдамасын іске асыру шарттарын қарастырады.

Қазіргі кезеңдегі табиғат пен қоғамның өзара байланысу ерекшеліктерін анықтау.

Кәсіби қызметте негізгі ғылыми, педагогикалық, басқарушылық, коммуникативті білім мен дағдыларды қолдану.

География, туризм және өлкетану бойынша базалық және теориялық білімдерін практикада қолдану, Қазақстан өңірлерінің туристік-рекреациялық қажеттіліктерін талдау.

Теориялық және практикалық тапсырмаларды түсіндіру кезінде география саласындағы негізгі зерттеу әдістерін, ұғымдары мен заңдылықтарын қолдану.

Қазіргі заманғы географиялық ақпараттық технологиялар құралдарын пайдалана отырып, білім беру ресурстарын әзірлеу және зерттеу жүргізу.

Географиялық пәндер бойынша оқу материалын күнделікті кәсіби іс-әрекетке байланыстыру, мектеп пен ЖОО-да географияны оқыту аясында ғылыми-зерттеу жұмыстарын жүргізе білу.

Географияны оқыту үдерісінде қазіргі заманғы педагогикалық технологияларды күнделікті кәсіби іс-әрекетте қолдану, жоғары оқу орындарында оқыту мен оқыту әдістемесінің практикалық дағдыларын қалыптастыру.

Эксперименттік-зерттеу жұмысының нәтижелерін есеп, ғылыми баяндама, хабарлама, қорытынды түрінде тұжырымдау.